Active imperturbation

رسیدن به آرامش پویا با مدیریت ذهن، مدیریت در زندگی و کار، مدیریت زمان و مدیریت خود و دیگران

Active imperturbation

رسیدن به آرامش پویا با مدیریت ذهن، مدیریت در زندگی و کار، مدیریت زمان و مدیریت خود و دیگران

قانون مالیات بر ارزش افزوده یا قانون مالیات بر مصرف

قانون مالیات بر ارزش افزوده یا قانون مالیات بر مصرف

قانون مالیات بر ارزش افزوده که در جلسه مورخ هفدهم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و هفت کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب گردیده و مجلس با اجراء آزمایشی آن به مدت پنج سال در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ نهم بهمن ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و شش موافقت و در تاریخ 2/3/1387 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره16273/95 مورخ19/3/1387 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، این قانون با 53 ماده و 47 تبصره برای اجرا ابلاغ شده است.

 

مروری بر چند ماده از قانون:

موادی از فصل اول ـ کلیات و تعاریف

ماده1ـ عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و همچنین واردات و صادرات آنها مشمول مقررات این قانون می‌باشد.

ماده2ـ منظور از مالیات در این قانون به استثناء موارد مندرج در فصول هشتم و نهم، مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد.

ماده3ـ ارزش افزوده در این قانون، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می‌باشد.

ماده4ـ عرضه کالا در این قانون، انتقال کالا از طریق هر نوع معامله است.

تبصره ـ کالاهای موضوع این قانون که توسط مؤدی خریداری، تحصیل یا تولید می‌شود در صورتی که برای استفاده شغلی به عنوان دارایی در دفاتر ثبت گردد یا برای مصارف شخصی برداشته شود، عرضه کالا به خود محسوب و مشمول مالیات خواهدشد.

ماده8 ـ اشخاصی که به عرضه کالا و ارائه خدمت و واردات و صادرات آنها مبادرت می‌نمایند، به عنوان مؤدی شناخته شده و مشمول مقررات این قانون خواهندبود.

موادی از فصل دوم ـ معافیتها

ماده12ـ عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر و همچنین واردات آنها حسب مورد از پرداخت مالیات معاف می‌باشد:

...

10ـ خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیاتهای مستقیم؛

موادی از فصل سوم ـ مأخذ، نرخ و نحوه محاسبه مالیات

ماده14ـ مأخذ محاسبه مالیات، بهای کالا یا خدمت مندرج در صورتحساب خواهدبود. در مواردی که صورتحساب موجود نباشد و یا از ارائه آن خودداری شود و یا به‌موجب اسناد و مدارک مثبته احراز شود که ارزش مندرج در آنها واقعی نیست، مأخذ محاسبه مالیات بهای روز کالا یا خدمت به تاریخ روز تعلق مالیات می‌باشد.

ماده17ـ مالیاتهایی که مؤدیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیتهای اقتصادی خود به استناد صورتحسابهای صادره موضوع این قانون پرداخت نموده‌اند، حسب مورد از مالیاتهای وصول شده توسط آنها کسر و یا به آنها مسترد می‌گردد. ماشین‌آلات و تجهیزات خطوط تولید نیز از جمله کالای مورد استفاده برای فعالیتهای اقتصادی مؤدی محسوب می‌گردد.

 

اما در عمل چه اتفاقی افتاده است؟

به استناد ماده 8 قانون مذکور اشخاصی که به عرضه کالا و ارائه خدمت و واردات و صادرات آنها مبادرت می‌نمایند، به عنوان مؤدی شناخته شده و مشمول مقررات این قانون خواهند بود. در این قانون خریدار نهایی کالا و خدمات که مصرف کننده می باشد، چون به عرضه کالا و ارائه خدمت اشتغال ندارد مؤدی شناخته نمی شود و لذا مشمول پرداخت مالیات نخواهد بود. در حالی که مصرف کننده وقتی کالایی را خریداری می نماید در فاکتور درصدی تحت عنوان مالیات و عوارض ارزش افزوده پرداخت می نماید؟!!

نمونه فاکتور فروش

چه اتقاقی در حال رخ دادن است چرا مصرف کننده، مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می نماید. اگر مصرف کننده این مالیات را می دهد پس مؤدی در قبال قانون چه وظیفه ای دارد و چه وجهی پرداخت می نماید. در پاسخ به این سئوال نگاهی به فرم اظهار نامه مالیات بر ارزش افزوده خواهیم داشت.

اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

در بند (1) از جدول (1) اظهارنامه اطلاعات فروش کالا و خدمات مشمول، و مالیات و عوارض متعلقه ثبت می گردد.

در بند (1) از جدول (2) اظهارنامه اطلاعات خرید کالا و خدمات مشمول، و مالیات و عوارض متعلقه ثبت می گردد.

تفاوت اطلاعات جدول دوم از جدول اول در جدول (3) مشخص می گردد که مؤدی موظف به پرداخت آن می باشد.

در این عملیات چه اتفاقی می افتد؛ مؤدی، مالیات و عوارض را ازخریدار نهایی (مصرف کننده) گرفته و پس از تسلیم اظهارنامه به دارایی پرداخت می نماید. پس مالیات و عوارض مؤدی چه می شود؟!!

 

و اما فاجعه

به استناد ماده3 قانون مورد نظر، ارزش افزوده ، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین می‌باشد. یعنی:

فرمول اول:

ارزش افزوده  = خرید کالا و خدمات مشمول - فروش کالا و خدمات مشمول

ارزش افزوده مذکور ضرب در درصد متعله مساوی مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.

فرمول دوم:

البته اگر فروش کالا و خدمات مشمول را در درصد متعله و خرید کالا و خدمات مشمول را در درصد متعلقه ضرب و در نهایت نتایج از هم تفریق کنیم، نتیجه هر دو فرمول بالا یکی خواهد بود.

اما نکته انحرافی :

همانطور که در بررسی اظهار نامه ملاحظه فرمودید، در محاسبه ارزش افزوده از روش دوم استفاده شده است. در این روش کل قیمت فروش کالا و خدمات در درصد متعلقه ضرب می شود که نتیجه آن مالیات و عوارض مد نظر قانون نیست بلکه تفاوت آن از حاصل ضرب قیمت خرید کالا و خدمات در درصد متعلقه؛ مالیات و عوارض بر ارزش افزوده خواهد بود و یا به عبارت دیگر " تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده " ارزش افزوده محسوب و مشمول مالیات و عوارض می گردد که این موضوع در ماده (3) قانون مذکور تأکید شده است.

در تکمیل اظهارنامه این نکته در نظر گرفته شده است. اما فاکتوری که به مصرف کننده ارائه می گردد فقط بخش اول از فرمول دوم یعنی :قیمت فروش کالا و خدمات در درصد متعلقه" می باشد. و اینجاست که فاجعه اتفاق می افتد.

مصرف کننده بیخبر از همه جا معادل کل قیمت کالای خریداری شده مالیات بر ارزش افزوده می دهد.

موضوع بالا در قالب مثال زیر تشریح می گردد:

مثال:

مصرف کننده کالا یا خدماتی به ارزش 15.000.000 ریال تحویل می گیرد و برابر فاکتور:

قیمت کالا                    15.000.000          ریال

مالیات (2.9)                  435.000              ریال         435.000 = 2.9 × 15.000.000

عوارض (2.1)                315.000              ریال         315.000 = 2.1 × 15.000.000

جمع                          15.750.000          ریال

 

در این مثال مبلغ 750.000 ریال؛ مبلغ واقعی مالیات و عوارض بر ارزش افزوده نیست. بلکه اگر فروشنده کالای فرضی این مثال را به مبلغ 13.000.000 ریال خریداری کرده باشد به استناد قانون مالیات بر ارزش افزوده می بایست مالیات و عوارض متعلقه به روش زیر محاسبه و اعلام می گردید.

2.000.000 = 13.000.000 - 15.000.000

58.000 = 2.9 × 2.000.000

42.000 = 2.1 × 2.000.000

100.000  ریال مالیات بر ارزش افزوده

 

همانطور که ملاحظه می فرمائید مصرف کننده مبلغ 75.000 تومان در اجرای قانون ارزش افزوده پرداخت نموده است. درحالی که مبلغ واقعی 10.000 تومان بوده است.

با این حساب و کتاب متوجه عمق فاجعه خواهید شد:

اولا: مصرف کننده مؤدی محسوب نمی گردد و اصلا نباید مالیات پرداخت کند در حالی که در عمل مالیات و عوارض بر ارزش افزوده پرداخت می نماید.

ثانیا: برای مصرف کننده، 100% ارزش کالا و خدمات خریداری شده، مبنای شمول مالیات و عوارض ارزش افزوده می گردد. بطوری که در مثال بالا مبلغ  65.000 تومان اضافی پرداختی داشته است (65.000 = 10.000 75.000) که هیچکس نمی پرسد چرا؟!!

ثالثا: جالب است بدانیم که در چرخه تولید تا مصرف در هر مرحله مؤدی مربوطه؛ مالیات و عوارض مؤدی قبلی را پرداخت می نماید و در نهایت این مصرف کننده می باشد که مالیات و عوارض آخرین مؤدی را در این چرخه پرداخت می کند.

حال شما بگویید که این قانون؛ قانون مالیات بر ارزش افزوده است یا قانون مالیات بر مصرف

                                  علی خوش روش

                    Ali.khoshravesh@gmail.com

ادامه مطلب ...